Γενικές Πληροφορίες της Δημοτικής Ενότητας Σφακίων

Η Δημοτική ενότητα  Σφακίων βρίσκεται στα νότια και ανατολικά του νομού Χανίων. Πρόκειται για μια παραθαλάσσια και ορεινή Δ. ενότητα, το βόρειο τμήμα του οποίου βρίσκεται στους πρόποδες των Λευκών Ορέων. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 η Δ. ενότητα έχει συνολικά 2.446 κατοίκους και έκταση 467.589 στρέμματα. Η Δ. ενότητα περιλαμβάνει 9 δημοτικά διαμερίσματα: Χώρας Σφακίων, Αγ.Ρουμέλης, Αγ.Ιωάννου, Ανωπόλεως, Ασκύφου, Ασφένδου, Ίμπρου, Πατσανιού, Σκαλωτής.

Σχετικά άρθρα

Αράδαινα

Καθώς ανηφορίζουμε από την Ανώπολη Σφακίων πάνω στο άγριο βουνό με μαγευτική θέα που φτάνει ακόμα και στη Γαύδο, συναντάμε το γραφικό χωριό Αράδαινα. Μια μεταλλική γέφυρα στέκεται στα 138 μέτρα πάνω από το Φαράγγι της Αράδαινας και σε οδηγεί από τη μία άκρη του στην άλλη. Οι θαρραλέοι αποφασίζουν να κάνουν μια βουτιά στο […]

Φαράγγι Σαμαριάς

Το φαράγγι της Ευρώπης και επίσης και το πιο διάσημο βρίσκεται στο Νομό Χανίων και είναι το Φαράγγι της Σαμαριάς. Τους θερινούς μήνες καθημερινά το διασχίζουν χιλιάδες τουρίστες ενώ για πολλούς αποτελεί το μοναδικό σκοπό της επίσκεψής τους στην Κρήτη. Το μήκος του είναι τα 18 χλμ και η κατάβαση του διαρκεί περίπου 4-7 ώρες, […]

Η περιοχή Φραγκοκάστελλο και το διάσημο κάστρο της

Το Φραγκοκάστελλο είναι ένας παραθαλάσσιος οικισμός στην νοτιοδυτική ακτή του νομού Χανίων, 13 χιλιόμετρα από την Χώρα Σφακίων. Απο τις λίγες περιοχές της Κρητης που είναι χτισμένη σε μια μικρή  πεδιάδα, με μαγευτικό φόντο την ανατολική πλευρά των Λευκών Ορέων.  Κύρια ασχολία της περιοχής είναι ο τουρισμός καθώς υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμα΄τια, διαμερίσματα, εστιατόρια και άλλα […]

Το φαράγγι Ίμπρου στα Σφακιά

Το φαράγγι της Ίμπρου βρίσκεται στα Σφακιά Χανίων. Έχει ως αφετηρία το χωριό Ίμβρος κοντά στο οροπέδιο Ασκύφου και καταλήγει έπειτα από 5 χιλιόμετρα (τρείς ώρες περπατώντας) κοντά στην παραλία του Φραγγοκάστελλου. Η διαδρομή είναι φανταστική και καθόλου βαρετή καθώς το τοπίο αλλάζει συνεχώς. Στην αρχή το τοπίο είναι επίπεδο χωρίς τοιχώματα δίνοντας έτσι την […]

Το πολεμικό μουσείο στην Ασκύφου

Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όταν οι γερμανικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Κρήτη και αφάνισαν πολλά χωριά και σκότωσαν πολλούς Κρητικούς που προσπάθησαν να αντισταθούν. Ένα από αυτά τα χωριά ήταν και το χωριό Ασκύφου που βρίσκεται 50 χιλιόμετρα νότια της πόλης των Χανίων. Πολλά γυναικόπαιδα προσπάθησαν να βρουν καταφύγιο στα γύρω χωριά. Ανάμεσα τους και ο […]

Γεωγραφία

Αξιοθέατα

Σφακιά, θα πει χώρα των φαραγγιών… Ωστόσο, κάποιοι υποστηρίζουν ότι το όνομα βγήκε απ’ τις πικροδάφνες, που τοπικά ονομάζονται σφάκες, ενώ υπάρχει και η εκδοχή ότι αρχικά τ’ όνομα ήταν Σφηκιά έως ότου γίνει Σφακιά. Σε κάθε περίπτωση, τα Σφακιά είναι η πατρίδα των Σφακιανών, που δεν επέτρεψαν σε κανένα Τούρκο ή Γερμανό κατακτητή να εισβάλει σ’ αυτό τον βραχώδη και επιβλητικό τόπο. Τα νησιά που ξεχωρίζουν στο βάθος όταν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, είναι η Γαύδος και η Γαυδοπούλα, τα νοτιότερα νησιά της Ευρώπης. Ο ομορφότερος τρόπος προσέγγισης των Σφακίων, είναι η διάβαση του ξακουστού φαραγγιού της Σαμαριάς. Σε απόσταση 42 χλμ. απ’ τα Χανιά και 3 χλμ. από τον Ομαλό, στο Ξυλόσκαλο, αρχίζει η κατάβαση στο φαράγγι. Μετά από πεζοπορία 5 ή 6 ωρών, καθώς αφήνουμε πίσω μας το φαράγγι, συναντάμε το χωριό Αγία Ρούμελη που βρέχεται από το Λιβυκό Πέλαγος. Από εκεί μικρά πλοιάρια μεταφέρουν τους οδοιπόρους στη Χώρα των Σφακίων, έπειτα από μια σύντομη στάση στο γραφικό χωριό Λουτρό.Άλλος τρόπος προσέγγισης των Σφακίων είναι μέσω των Βρυσών που απέχουν 33 χλμ. από τα Χανιά. Κατευθυνόμενοι νότια και ακολουθώντας την ανηφορική διαδρομή που μας οδηγεί στην κοιλάδα της Κράπης και στη συνέχεια στο οροπέδιο του Ασκύφου, συναντάμε το χωριό Καλλικράτης που βρίσκεται σε υψόμετρο 750 μέτρων από τη θάλασσα. Επιστρέφουμε στον κεντρικό δρόμο για τη Χώρα Σφακίων και μετά από 3 χλμ. μπαίνουμε στο φαράγγι της Ίμβρου. Λίγο πριν φτάσουμε στη Χώρα μπορούμε να παρακάμψουμε αριστερά για Κομητάδες, Βουβά, Νομικιανά, Πατσιανό, Καψοδάσος και Σκαλωτή, καθώς η περιοχή είναι πλούσια σε φαράγγια. Ειδικότερα εκτός του Ιμβριώτικου φαραγγιού, ενδιαφέρον παρουσιάζουν εκείνα του Αγίου Νεκταρίου και του Καλλικράτη, που βρίσκονται κοντά στα ομώνυμα χωριά. Επιπλέον, σε πολύ μικρή απόσταση από τον Πατσιανό βρίσκεται το φημισμένο Φραγκοκάστελο, που κτίστηκε το 1371 από τους Ενετούς και αποτελεί ένα από τα μυθικότερα μέρη της Κρήτης. Όποιος το επισκεφθεί ξημερώματα στις 17 με 18 Μαΐου μπορεί να δει στα τείχη του κάστρου τους περίφημους «Δροσουλίτες», κατά τη λαϊκή παράδοση, αλλά και να απολαύσει τις υπέροχες παραλίες του Φραγκοκάστελου και της Ορθής Άμμου. Τέλος, φτάνοντας στη Χώρα των Σφακίων, αξίζει να επισκεφθεί κανείς τα παράλια σπήλαια, δίνοντας έμφαση σε αυτό του Δασκαλογιάννη που χρησιμοποιήθηκε στην Επανάσταση του 1770 ως νομισματοκοπείο αλλά και να ανηφορίσει προς την Ανώπολη με την υπέροχη θέα, να κατευθυνθεί προς την Αράδαινα με το όμορφο ομώνυμο φαράγγι ή να μεταβεί στον Άγιο Ιωάννη στους πρόποδες των Λευκών Ορέων. Χώρα Σφακίων Ιστορικό χωριό, 74 χλμ ΝΑ από τα Χανιά, με 351 κατοίκους, είναι χτισμένο σε βραχώδη, άγονη περιοχή, δυσπρόσιτη από στεριά και θάλασσα. Μοναδικά δέντρα λίγα πεύκα στην είσοδο του χωριού και αλμυρίκια. Εκτός από το μικρό λιμάνι μπροστά στον οικισμό και δυο παραλίες δυτικά, όλες οι ακτές είναι βραχώδεις και απότομες. Το χωριό έχει μερικά μαγαζιά, ενώ ανεφοδιασμός καυσίμων μπορεί να γίνει στην πόλη. Υπάρχουν ATM, βενζινάδικο, ταχυδρομείο και γραφείο του Ο.Τ.Ε., απ’ όπου μπορούν να πραγματοποιηθούν διεθνείς συνδιαλέξεις. Το χωριό διαθέτει φαρμακείο, δεν έχει όμως γιατρό ούτε οδοντίατρο. Δεν υπάρχουν λιμενικές αρχές στο λιμάνι, αλλά υπάρχει σταθμός της αστυνομίας. Αρκετά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια και ταβέρνες βρίσκονται στο χωριό, ενώ από πλευράς μετακίνησης, υπάρχουν διαθέσιμα ταξί και ένα καθημερινό λεωφορείο για τα Χανιά. Ένα αγκυροβόλιο για μικρά σκάφη βρίσκεται δίπλα στην προβλήτα στο νέο λιμάνι. Το παλιό λιμάνι είναι κατάλληλο μόνο για μικρά σκάφη και είναι συνήθως γεμάτο. Επιπλέον καραβάκια φεύγουν από τη Χώρα Σφακίων για Λουτρό, Παλιόχωρα και Γαύδο. Το καλοκαίρι υπάρχουν πολλά δρομολόγια καθημερινά, αλλά το χειμώνα είναι πολύ πιο σπάνια. Μέσα στο μικρό λιμάνι υπάρχει παραλία, αλλά καλύτερα να προτιμήσετε την δυτική παραλία στην έξοδο της Χώρας Σφακίων. Άλλη επιλογή είναι η παραλία του Ιλιγγα, περίπου 1 χιλιόμετρο δυτικά από τα Σφακιά. Εδώ υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια και ταβέρνα, ενώ στην ακτή θα ανακαλύψετε πολλές θαλασσινές σπηλιές. Στο χωριό διατηρούνται πολλά στοιχεία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, μονώροφα ή διώροφα σπίτια με μικρές πόρτες και παράθυρα, κλειστές αυλές με πηγάδια και φούρνους, στενά καλντερίμια. Τους καλοκαιρινούς μήνες επικρατεί πάντα συνωστισμός, γιατί από εδώ περνούν οι περισσότεροι εκδρομείς επιστρέφοντας από το Φαράγγι της Σαμαριάς. Περίπου 14 χλμ Α από τη Χώρα απέχει το Φραγκοκάστελλο, σε επίπεδη, ξερή περιοχή. Το κάστρο του είναι εντυπωσιακό και οι παραλίες του από τις καλύτερες στην Κρήτη. Δυτικά από τη Χώρα, ένας άλλος τουριστικός οικισμός, το Λουτρό (πρόσβαση μόνο από τη θάλασσα 20′ με το πλοιάριο).

Αγία Ρουμέλη

Η Αγία Ρουμέλη βρίσκεται στην περιοχή Σφακιά στη νότια ακτή του Νομού Χανίων, ανάμεσα στη Χώρα Σφακίων και την Παλιόχωρα. Η Αγία Ρουμέλη έγινε γνωστή, γιατί εδώ καταλήγει το μονοπάτι από το φαράγγι της Σαμαριάς. Οι χιλιάδες επισκέπτες που περνούν τη Σαμαριά κάθε καλοκαίρι, καταλήγουν εδώ για να πάρουν το φέρρυ που θα τους μεταφέρει προς το Λουτρό και τη Χώρα Σφακίων (ανατολικά) ή προς την Σούγια και Παλιόχωρα (δυτικά). Τα Λευκά Ορη με τις ψηλές κορφές τους και τα βαθιά φαράγγια τους κρατούν την Αγία Ρουμέλη απομονωμένη στην αγκαλιά τους. Το χωριό είναι μικρό, κανένας δρόμος δεν φτάνει εδώ και όλη η συγκοινωνία διεξάγεται με καραβάκια. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο πρώτος φωτοβολταϊκός σταθμός που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, λειτούργησε από το 1982 μέχρι το 1989, στην Αγία Ρουμέλη. Πώς να πάτε στην Αγία Ρουμέλη 1. Με τα πόδια μέσα από το φαράγγι της Σαμαριάς. Αν έχετε το περιθώριο να μείνετε στην Αγία Ρουμέλη, τότε μπείτε στο φαράγγι το μεσημέρι και θα έχετε την ευκαιρία να το περπατήσετε σχεδόν μόνοι, αφού όλα τα γκρουπ μπαίνουν νωρίς το πρωί. Στην Αγία Ρουμέλη θα φτάσετε μετά από 6 ώρες περίπου, την ώρα δηλαδή που θα φεύγουν οι τελευταίοι πεζοπόροι. 2. Με το καραβάκι από τη Χώρα Σφακίων, που κάνει αρκετά δρομολόγια καθημερινά το καλοκαίρι. 3. Με το καραβάκι από Παλιόχωρα και Σούγια, που φτάνει το πρωί και επιστρέφει το απόγευμα, δίνοντας σας την ευκαιρία για μια όμορφη ημερήσια εκδρομή στην Αγία Ρουμέλη και το κάτω τμήμα του φαραγγιού της Σαμαριάς. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι στην Αγία Ρουμέλη δεν υπάρχει ασφαλές λιμάνι, αλλά μόνο μία μικρή προβλήτα, που κάνει δύσκολη την πρόσδεση των πλοίων της γραμμής. Το αποτέλεσμα είναι να διακόπτονται τα δρομολόγια όταν ο καιρός είναι κακός στην περιοχή, οπότε υπάρχει περίπτωση να αποκλειστείτε στην Αγία Ρουμέλη για 1-2 μέρες.

Η Αγία Ρουμέλη σήμερα

Το όνομα Αγία Ρουμέλη – Η Αγία Ρουμέλη στην ιστορία Η Αγία Ρουμέλη σήμερα ζει από τον τουρισμό, και συγκεκριμένα από τους 350.000 επισκέπτες που περνούν το φαράγγι της Σαμαριάς. Είναι μεγάλη η ανακούφιση για αυτόν που έχει περπατήσει μερικές ώρες στο φαράγγι της Σαμαριάς, να διασχίσει τα τελευταία 2 χιλιόμετρα μετά την έξοδο από τον εθνικό δρυμό και να αντικρύσει τα πρώτα σπίτια της Αγίας Ρουμέλης. Λίγα μέτρα παρακάτω θα συναντήσει αρκετές ταβέρνες που διαλαλούν τα νόστιμα φαγητά τους, τη greek salad και τον παγωμένο χυμό πορτοκάλι. Ελάχιστη γοητεία έχει για τον επισκέπτη η Αγία Ρουμέλη τις στιγμές αυτές. Όλοι βιάζονται να πάρουν το καραβάκι και να επιστρέψουν στο σπίτι ή το ξενοδοχείο τους. Πρώτη στάση λοιπόν η αγορά εισιτηρίου για το Λουτρό και τη Χώρα Σφακίων προς τα ανατολικά, ή τη Σούγια και την Παλιόχωρα προς τα δυτικά. Να επαναλάβουμε στο σημείο αυτό, ότι η πιο βολική επιλογή για να διασχίσετε τη Σαμαριά είναι να μείνετε στη Σούγια, να πάρετε το πρωινό λεωφορείο που θα σας ανεβάσει στον Ομαλό, να περπατήσετε τη Σαμαριά και να πάρετε το απογευματινό καραβάκι για Σούγια. Με τον τρόπο αυτό, η ταλαιπωρία σας θα είναι ελάχιστη. Αφού εξασφαλίσετε το εισιτήριο της επιστροφής, και έχετε αρκετή ώρα μέχρι να φτάσει το καραβάκι, τότε μπορείτε να απολαύσετε το φαγητό σε μια από τις πολλές ταβέρνες, να δροσιστείτε με ένα χυμό, καφέ, αναψυκτικό ή μια παγωμένη μπύρα, ή να βουτήξετε στα πεντακάθαρα νερά στην παραλία της Αγίας Ρουμέλης.

Διαμονή στην Αγία Ρουμέλη

Αν όμως δεν βιάζεστε να επιστρέψετε στο σπίτι ή το ξενοδοχείο σας, μια καλή ιδέα είναι να μείνετε τουλάχιστον μια βραδιά στην Αγία Ρουμέλη και να απολαύσετε την ομορφιά του τόπου, όταν η βουή από τα πλήθη των τουριστών θα έχει φύγει μαζί με το τελευταίο φέρυ. Θα είναι πια αργά το απόγευμα, τα χρώματα του ηλιοβασιλέματος θα χρωματίσουν τον ουρανό, και εσείς θα απολαύσετε την γαλήνη και την ομορφιά της μεγάλης παραλίας με τα βότσαλα. Αργότερα, όταν νυχτώσει, θα απολαύσετε νόστιμες Σφακιανές συνταγές, καλό κρασί και αν είστε τυχεροί, την παρέα του Σφακιανού μαυροντυμένου εστιάτορα, που θα σας ταξιδέψει στα μυστικά του τόπου του μέσα από τις ιστορίες του. Είναι περήφανοι και λιγομίλητοι οι άνθρωποι της Αγίας Ρουμέλης, αλλά η αγάπη για τον τόπο τους, τα φαράγγια και τα βουνά του, τις Μαδάρες όπως αποκαλούν τα Λευκά Ορη, κάνει τα μάτια τους να λάμπουν όταν μιλούν γι αυτόν. Αν μετά το φαγητό δεν σας έχει καταβάλλει η κούραση της μέρας, πηγαίνετε μια μικρή βόλτα στο μόλο ή στην παραλία, καθίστε και στρέψτε τα μάτια σας στον ουρανό. Αν είναι νύχτα χωρίς φεγγάρι, χιλιάδες αστέρια θα λάμπουν στο στερέωμα και ο γαλαξίας θα φαίνεται σαν ένα φωτεινό σύννεφο, μια φωτεινή λεωφόρο που διασχίζει το μαύρο κενό. Η μαγεία του νυχτερινού ουρανού στη νότια ακτή της Κρήτης, είναι κάτι που πρέπει να το ζήσετε για το νιώσετε.

Τι να κάνετε στην Αγία Ρουμέλη

Το επόμενο πρωινό, η Αγία Ρουμέλη ξετυλίγει ακόμα περισσότερες επιλογές μπροστά σας, σαν μια άλλη Κίρκη που προσπαθεί να σας μαγέψει με την ομορφιά της και να σας κρατήσει κοντά της.
* Απολαύστε ένα πλούσιο πρωινό με Σφακιανό τυρί και θυμαρίσιο μέλι, από τα Λευκά Όρη.
* Χαρείτε τα γαλάζια νερά στην παραλία. Η παραλία θα είναι σχεδόν άδεια μέχρι το μεσημέρι που θα αρχίσουν να καταφτάνουν οι πρώτοι πεζοπόροι από το φαράγγι της Σαμαριάς
* Ανηφορήστε το λόφο πάνω από την Αγία Ρουμέλη για να φτάσετε στο ερειπωμένο τούρκικο κάστρο και να δείτε από ψηλά την έξοδο του φαραγγιού, τα σπίτια της Αγίας Ρουμέλης, τις παραλίες ανατολικά και δυτικά, και βέβαια το απέραντο γαλάζιο του Λιβυκού Πελάγους που διακόπτεται μόνο από τα νησιά Γαύδος και Γαυδοπούλα, τα νοτιότερα σύνορα της Ευρώπης. Η πορεία θα πάρει μισή με μια ώρα, και το μονοπάτι δεν παρουσιάζει κάποια ιδιαίτερη δυσκολία.
* Μιάμιση ώρα μετά το τούρκικο κάστρο, υπάρχουν τα ερείπια ενός δεύτερου κάστρου. Το μονοπάτι είναι διαρκώς ανηφορικό και το κάστρο δεν σώζεται σε καλή κατάσταση.
* Περπατήστε προς τα ανατολικά μέχρι την παραλία με τα πεύκα και το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Παύλου. Ονομάστηκε έτσι σε ανάμνηση της επίσκεψης του Απόστολου Παύλου. Η διαδρομή είναι 3,5 χιλιόμετρα. Στη διαδρομή δεν υπάρχει νερό, γι αυτό πάρτε όσο χρειάζεστε μαζί σας. Η παραλία θα είναι πιθανότατα άδεια και νωρίς το πρωί το άρωμα των πεύκων, γεμίζει την ατμόσφαιρα.
* Αν συνεχίσετε στο παραλιακό μονοπάτι, 3 χιλιόμετρα παρακάτω βρίσκεται η παραλία Μάρμαρα, όπου υπάρχει ταβέρνα. Άλλα τρία χιλιόμετρα παρακάτω βρίσκεται το μοναδικό και πανέμορφο Λουτρό. Το μονοπάτι συνεχίζει για άλλα 6 χιλιόμετρα, μέχρι την παραλία Γλυκά Νερά και τη Χώρα Σφακίων. Όσοι θέλουν να έχουν μια ιδέα για το χρόνο που θα χρειαστούν, ας υπολογίσουν 4 ώρες μέχρι τα Μάρμαρα, 5 ώρες μέχρι το Λουτρό και 7 ώρες μέχρι τη Χώρα Σφακίων, ξεκινώντας πάντα από την Αγία Ρουμέλη.
* Για τους καλούς πεζοπόρους που δεν φοβούνται τα ύψη και έχουν δοκιμάσει τις δυνάμεις τους σε μεγάλες πορείες, υπάρχει το παραλιακό μονοπάτι από Αγία Ρουμέλη προς τη Σούγια. Η διαδρομή διαρκεί 10 ώρες, ίσως και περισσότερο, και είναι συχνό φαινόμενο οι ζημιές στο μονοπάτι από τις βροχές του χειμώνα, πράγμα που το κάνουν δύσκολο για τους περισσότερους. Αν ρωτήσετε τους ντόπιους, θα σας δώσουν πληροφορίες και για άλλες διαδρομές στην περιοχή.

Παραλίες στην Αγία Ρουμέλη

* Η παραλία με τα βότσαλα δυτικά από την Αγία Ρουμέλη
* Η παραλία του Αγίου Παύλου ανατολικά την Αγία Ρουμέλη
* Για όσους έχουν βάρκα, οι επιλογές είναι πολύ περισσότερες και μπορούν να απολαύσουν παραλίες, τόσο ανατολικά της Αγίας Ρουμέλης (Μάρμαρα, Λουτρό, Γλυκά Νερά), αλλά και δυτικά από αυτήν (Τρυπητή, Δώματα και άλλες μικρότερες).

Αξιοθέατα στην Αγία Ρουμέλη

* Στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς, μπορείτε να δείτε τα ερείπια του ναού του Ταραίου Απόλλωνα.
* Η εκκλησία της Παναγίας, με ωραία ψηφιδωτά του 1.500 βρίσκεται στην ανατολική άκρη του οικισμού της Αγίας Ρουμέλης και είναι χτισμένη πάνω στα ερείπια του ναού του Απόλλωνα και της Άρτεμης.
* Η βυζαντινή εκκλησία στην παραλία του Αγίου Παύλου, όπου σύμφωνα με την παράδοση ο Απόστολος Παύλος βάφτιζε τους χριστιανούς.
* Τα δύο τούρκικα κάστρα πάνω από την Αγία Ρουμέλη. Ειδικά το πρώτο δεν θα έχουν ιδιαίτερη δυσκολία να το επισκεφτούν οι περισσότεροι για να θαυμάσουν την Αγία Ρουμέλη από ψηλά.

Ασκύφου, οροπέδιο Ασκύφου

Στο οροπέδιο Ασκύφου θα βρεθείτε αν πάτε στη Χώρα Σφακίων, το Λουτρό ή το Φραγκοκάστελλο, από το δρόμο που ξεκινά από το χωριό Βρύσες. Οι Βρύσες βρίσκονται πάνω στο βόρειο οδικό άξονα και από εδώ ο δρόμος μέχρι τα Ασκύφου είναι ανηφορικός, στενός σχετικά και με πολλές στροφές. Ασκύφου = Σκύφος = Κύπελλο Τα Ασκύφου απέχουν από τα Χανιά 50 χιλιόμετρα περίπου, βρίσκονται σε υψόμετρο 730 μέτρων και είναι τμήμα της περιοχής, που ονομάζουμε Σφακιά. Το οροπέδιο περιβάλλεται από τα Λευκά Όρη και μοιάζει σαν ένα γιγάντιο κύπελλο, που στα αρχαία Ελληνικά λέγεται σκύφος (σκύφος –> Ασκύφου). Είναι πιθανό ότι πολλές χιλιάδες χρόνια πριν, το οροπέδιο Ασκύφου, ήταν μια μεγάλη λίμνη. Εδώ, το 1821 εκτυλίχθηκε μεγάλη μάχη ανάμεσα στους Τούρκους και τους Σφακιανούς, που κατέληξε σε νίκη των ντόπιων. Δυστυχώς 2 χρόνια μετά, το 1823, τα Ασκύφου κάηκε, από τον Χουσεΐν Μπέη. Απομεινάρι της εποχής εκείνης, είναι το μικρό φρούριο που σώζεται στην κορυφή του λόφου στα βόρειο-ανατολικά του οροπεδίου. Διαδρομές από τα Ασκύφου Οι κορυφές των Λευκών Ορέων που αντικρίζετε φτάνοντας στα Ασκύφου από τα βόρεια είναι το Κάστρο, στα δυτικά (2.218 μ.), το Τρυπάλι στα ανατολικά (1.493 μ.) και οι Αγάθες (1.511 μ.) στα νότια.
* Από το άνοιγμα στη νότια πλευρά του οροπεδίου συνεχίζει ο δρόμος προς τη Χώρα Σφακίων και το Φραγκοκάστελλο. Εδώ βρίσκεται επίσης η αρχή του φαραγγιού της Ίμβρου. Είναι ένα όμορφο φαράγγι, εύκολο να περπατηθεί σε 2 ώρες μέχρι το χωριό Κομητάδες.
* Στα ανατολικά του οροπεδίου υπάρχει δρόμος που ανεβαίνει στο εγκαταλειμμένο χωριό Ασφένδου και στο οροπέδιο του Καλλικράτη. Συνεχίζοντας από τον Καλλικράτη μπορείτε να πάτε είτε στο Φραγκοκάστελλο, είτε στην Ασή Γωνιά και από εκεί στις καταπράσινες Πηγές της Αργυρούπολης και στο Ρέθυμνο.
* Στα δυτικά του οροπεδίου ξεκινά δρόμος, αλλά και μονοπάτι, που ανεβαίνουν στο οροπέδιο του Νιάτου και το ορειβατικό καταφύγιο της Ταύρης. Από εδώ ξεκινά μια από τις ορειβατικές διαδρομές στα Λευκά Όρη, η ανάβαση στην κορυφή Κάστρο (2218 μέτρα). Τι να κάνετε στα Ασκύφου
* Στα Ασκύφου στον οικισμό Καρέ, μπορείτε να επισκεφτείτε το Πολεμικό Μουσείο του Γεώργιου Χατζηδάκη, που γεννήθηκε το 1931 και από τα 14 του χρόνια συλλέγει ότι πολεμικό υλικό βρέθηκε στην περιοχή του από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και από παλιότερες εποχές. Κάθε χώρος μέσα στο μουσείο και έξω στην αυλή είναι ασφυκτικά γεμάτος με ντουφέκια, περίστροφα, πιστόλια, σπαθιά, όλμους, βλήματα, κιάλια, στρατιωτικές στολές, ακόμα και ο έλικας ενός αεροπλάνου που καταρρίφθηκε στη μάχη της Κρήτης. Το πιο παλιό έκθεμα του πολεμικού μουσείου είναι ένα μικρό κανόνι από τον οπλισμό των πλοίων της εποχής του Δασκαλογιάννη (1770), ενώ το μεγαλύτερο σε μέγεθος έκθεμα, είναι μια γερμανική βόμβα.
* Επίσης στα Ασκύφου, θα βρείτε δωμάτια για να μείνετε και ταβέρνες για να απολαύσετε την παραδοσιακή κουζίνα της περιοχής αυτής, και κυρίως τις Σφακιανές πίτες (λεπτές πίτες με τυρί), που συνοδεύονται από μέλι.
* Τέλος, όσοι έχουν σαν χόμπι το κυνήγι, στα Ασκύφου θα βρουν τον παράδεισο του κυνηγού, σε οργανωμένο χώρο. Εδώ μπορείτε να μείνετε σε παραδοσιακά διαμερίσματα και να απολαύσετε διάφορες δραστηριότητες, όπως ιππασία, ποδηλασία βουνού, πεζοπορία, εκδρομές στην περιοχή και καταδύσεις στη νότια ακτή. Επίσης υπάρχει σκοπευτήριο για όσους θέλουν να εξασκηθούν στην σκοποβολή, ενώ οι κυνηγοί μπορούν να κυνηγήσουν σε ιδιωτική ελεγχόμενη έκταση διάφορα θηράματα. Αν δεν έχουν τον απαραίτητο εξοπλισμό, μπορούν να νοικιάσουν ότι χρειάζονται, ακόμα και κυνηγετικά σκυλιά.

Ο Άγιος Ιωάννης

Η κοινότητα Αγίου Ιωάννη, στα δυτικά της Χώρας Σφακίων, βρίσκεται σε μεγάλο υψόμετρο με θέα προς το Λιβυκό πέλαγος. Επίσημα έχει 53 κατοίκους, από τους οποίους μόνο δέκα περίπου μένουν στο χωριό. Η κοινότητα είναι γνωστή για τις εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη και της Παναγίας, στις οποίες υπάρχουν θαυμάσιες τοιχογραφίες. Προς την πλευρά της θάλασσας υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Παύλου όπου, σύμφωνα με την παράδοση, κατά το ταξίδι του στην Κρήτη ο Απόστολος Παύλος βάπτιζε τους ειδωλολάτρες στην κοντινή πηγή. Στην περιοχή υπάρχουν επίσης μεγάλα σπήλαια.

Η Ανώπολη

Η κοινότητα της Ανώπολης βρίσκεται 10χλμ. βορειοδυτικά της Χώρας Σφακίων σε υψόμετρο 650 μέτρων και σε εύφορο οροπέδιο στις νότιες υπώρειες της κορυφής Κάστρο. Είναι κτισμένη κοντά στην ομώνυμη αρχαία πόλη, καθώς και στην αρχαία Αράδαινα (Αραδήν ή Ηράδην), όπου υπάρχει βυζαντινός ναός του Ταξιάρχη Μιχαήλ. Σε αυτόν όρκιζαν παλιά τους ζωοκλέφτες. Από την πλατεία του χωριού ένα μονοπάτι οδηγεί στην εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στο συνοικισμό Ρίζα, όπου σώζονται πελασγικά κυκλώπεια τείχη. Η Ανώπολη ήταν ονομαστή στους ελληνιστικούς χρόνους και κυρίως κατά τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή περίοδο. Κατά τους πρώτους αιώνες της ενετικής κυριαρχίας, αναδείχθηκε σε κέντρο αντίστασης, αλλά μετά την καταστολή της επανάστασης των Καλλεργών το 1365, καταστράφηκε και ερημώθηκε. Επανακατοικήθηκε στις αρχές της Τουρκοκρατίας, για να καταστραφεί εκ νέου ολοσχερώς κατά την εξέγερση του 1770 υπό την ηγεσία του Ιωάννη Βλάχου, γνωστού ως Δασκαλογιάννη.

Η Ασφένδου

Στα ανατολικά των Ασκύφου σε απόσταση 8χλμ. σκαρφαλωμένο σε υψόμετρο 770μ., βρίσκεται το χωριό Ασφένδου της ομώνυμης κοινότητας. Στα ανατολικά του χωριού υπάρχουν ένα μικρό σπήλαιο με τοιχογραφίες και το σπήλαιο Φαλαγγάρι, με υπόγεια λίμνη σε μεγάλο βάθος.

Η Ίμπρος

Κτισμένο σε υψόμετρο 780μ. στο ομώνυμο οροπέδιο, το χωριό Ίμπρος (ή Νίμπρος) απέχει από τη Χώρα Σφακίων 16χλμ. και κατοικείται μόνο από τον Απρίλιο μέχρι το Νοέμβριο. Τους υπόλοιπους μήνες, οι κάτοικοι του ξεχειμωνιάζουν νοτιότερα, σε άλλα χωριά της επαρχίας. Γενέτειρα πολλών αγωνιστών, η Ίμπρος καταστράφηκε επανειλημμένα τα έτη 1770, 1821, 1824 και 1827. Κύριες παραγωγές του χωριού είναι τα κτηνοτροφικά προϊόντα, τα καρύδια, το μέλι, το κρασί και η τσικουδιά.

Λουτρό

Σε απόσταση 5χλμ. δυτικά της Χώρας Σφακίων βρίσκεται το ψαροχώρι Λουτρό, στο άκρο της χερσονήσου Μούρος. Η πρόσβαση είναι δυνατή με πεζοπορία μιας περίπου ώρας από την Ανώπολη και δύο ωρών από τη Χώρα Σφακίων, ή με μικρά καράβια που το συνδέουν με την Αγία Ρουμέλη, την Παλαιόχωρα, τη Σούγια και τη Χώρα Σφακίων. Φυσικό λιμάνι που προστατεύεται από τους ανέμους, πιστεύεται ότι το Λουτρό ήταν ο αρχαίος Φοίνικας που αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων. Η ονομασία του προέρχεται από τα λουτρά που βρέθηκαν στην περιοχή. Στη χερσόνησο Μούρος, υπάρχουν τα ερείπια τουρκικού κάστρου. ( Η εικόνα που έχουμε όλοι για τον παράδεισο δεν είναι η ίδια. Πολλοί τον φαντάζονται όπως το γαλήνιο και πανέμορφο Λουτρό, με το ένα και μοναδικό μπαράκι, όπου τα τραπέζια είναι δίπλα ακριβώς στη θάλασσα, η μουσική θαυμάσια και το βλέμμα χάνεται στην ακύμαντη επιφάνεια του νερού την ώρα που η πανσέληνος έχει βάψει ολόκληρο τον κόλπο, ασημένιο. Ωστόσο υπάρχουν κι αυτοί που το Λουτρό τους πνίγει με την ηρεμία και την απομόνωση του (όχι ότι δεν έχει κόσμο, απλά δεν υπάρχουν δρόμοι που να οδηγούν σ’ αυτό ή μακριά απ’ αυτό). Φανταστείτε εξάλλου, ότι το μοναδικό αυτοκίνητο που υπάρχει διανύει καθημερινά 20 μέτρα όλα κι όλα, ίσα ίσα για να κατεβάσει τα σκουπίδια από κάποιο ξενοδοχείο στην προβλήτα και να παραλάβει τις προμήθειες. Γι αυτό, στο Λουτρό να πάτε μόνο αν είστε πολύ ερωτευμένοι με την/ τον σύντροφο σας, ώστε να έχετε κάτι να κάνετε τις ώρες που νοιώθετε ότι χάνεστε στην ηρεμία του τοπίου. Απλά λάβετε υπόψη, ότι η επιστροφή στην καθημερινότητα, είναι ιδιαίτερα τραυματική εμπειρία).

Φραγκοκάστελλο, γενικά

Το Φραγκοκάστελλο βρίσκεται στην περιοχή Σφακιά, στη νότια ακτή της δυτικής Κρήτης 13 χιλιόμετρα ανατολικά από την Χώρα Σφακίων και δυτικά από τον Πλακιά. Το Φραγκοκάστελλο είναι ένας μικρός παραθαλάσσιος οικισμός με λίγα σπίτια και αρκετά δωμάτια και διαμερίσματα για τους τουρίστες. Είναι γνωστό για το ομώνυμο βενετσιάνικο κάστρο που σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση, τις όμορφες παραλίες του και τους Δροσουλίτες, τα φαντάσματα που εμφανίζονται στο Φραγκοκάστελλο το χάραμα κάθε Μάιο. Ωστόσο, στη διάρκεια των αιώνων η περιοχή ανέδειξε σπουδαία μνημεία, ελάχιστα από τα οποία σώζονται σήμερα. Πολλά καταστράφηκαν στους πολέμους και τις επαναστάσεις που έλαβαν χώρα στην περιοχή και οι πέτρες από τα ερείπια τους χρησιμοποιήθηκαν για το χτίσιμο του κάστρου. Το Φραγκοκάστελλο βρίσκεται σε μια αναπάντεχα επίπεδη μικρή πεδιάδα, που πίσω της ορθώνονται τα ανατολικά Λευκά Όρη με το φαράγγι και το οροπέδιο του Καλλικράτη. Είναι κι αυτή η περιοχή μια από τις πολλές εκπλήξεις που προσφέρει στον ταξιδιώτη η φύση της Κρήτης. Φραγκοκάστελλο, χρήσιμες πληροφορίες Στο Φραγκοκάστελλο θα βρείτε αρκετά δωμάτια και διαμερίσματα για τις διακοπές σας. Επίσης θα βρείτε αρκετές ταβέρνες με νόστιμο φαγητό και φρέσκο ψάρι. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τις παραδοσιακές συνταγές της περιοχής, όπως το τσιγαριαστό, το μπουρέκι και τις Σφακιανές πίτες. Στο Φραγκοκάστελλο θα βρείτε επίσης μινι-μάρκετ, αλλά αν χρειαστείτε χρήματα θα πρέπει να πάτε στη Χώρα Σφακίων, όπου υπάρχει ΑΤΜ. Εκεί βρίσκεται και το αγροτικό ιατρείο της περιοχής. Για τη νυχτερινή σας διασκέδαση, υπάρχει ένα συμπαθητικό μπαράκι στο Φραγκοκάστελλο.

Το κάστρο Φραγκοκάστελλο Αυτό που σώζεται σήμερα από το κάστρο Φραγκοκάστελλο δεν απέχει από την αρχική του μορφή του 1371 μ.Χ., αλλά στην ουσία το μεγαλύτερο μέρος ανακατασκευάστηκε τον 19ο μ.Χ. αιώνα από τον Μουσταφά Ναϊλή Πασά, τον ίδιο που το είχε καταστρέψει νωρίτερα όταν νίκησε τους αγωνιστές του Χατζή Μιχάλη Νταλιάνη. Το Φραγκοκάστελλο έχει χτιστεί σύμφωνα με τις αρχές της οχυρωματικής αρχιτεκτονικής πριν την εμφάνιση της πυρίτιδας και την μετέπειτα επικράτηση του «προμαχωνικού συστήματος». Δεν εκσυγχρονίστηκε ποτέ, γιατί η περιοχή είχε δευτερεύουσα σημασία για τους Ενετούς. Αποτελείται από τέσσερις τετράγωνους πύργους οι οποίοι ενώνονται μεταξύ τους με ευθύγραμμα κατακόρυφα τείχη σχηματίζοντας ένα ορθογώνιο κτίσμα, που καταλήγει σε οδοντωτές πολεμίστρες. Μία είσοδος του φρουρίου μικρή τοξωτή, βρίσκεται ανατολικά, ενώ η κύρια είσοδος βρίσκεται στα νότια και κοσμείται από εντοιχισμένα γλυπτά οικόσημα επιφανών οικογενειών. Ακριβώς από πάνω δεσπόζει ανάγλυφο με τον φτερωτό λέοντα του Αγίου Μάρκου, σύμβολο της Δημοκρατίας της Βενετίας. Ο Νοτιοδυτικός πύργος είναι μεγαλύτερος σε μέγεθος από τους υπόλοιπους τρεις, συνεπώς και μεγαλύτερης σημασίας γιατί α) έχει μεγαλύτερη χωρητικότητα β) μεγαλύτερο οπτικό πεδίο γ) αποτελούσε το τελευταίο χώρο άμυνας σε περίπτωση κατάληψης και δ) προστάτευε τη νότια κύρια πύλη. Εσωτερικά παράλληλα στα τείχη υπήρχαν ορθογώνιοι χώροι, οι οποίοι δεν σώζονται σε άριστη κατάσταση, για στρατωνισμό, στάβλοι, αποθήκες, μαγειρεία, φούρνοι κ.α.

Οι παραλίες στο Φραγκοκάστελλο

Ακριβώς μπροστά από το κάστρο βρίσκεται μια όμορφη αμμουδιά με πολύ ρηχά νερά, κατάλληλη για μικρά παιδιά. Δυτικά από το κάστρο αρχίζει μια άλλη παραλία με βότσαλα και βραχώδη βυθό, κατάλληλη για εξερεύνηση με τη μάσκα. Στην πλευρά αυτή του οικισμού υπάρχουν τα περισσότερα διαμερίσματα και δωμάτια. Ανατολικά από το κάστρο, περίπου 300 μέτρα, αρχίζει μια από τις ομορφότερες παραλίες στην Κρήτη, η παραλία «Ορθή Άμμος». Λέγεται έτσι από τις αμμοθίνες που σχηματίζονται και που θα πρέπει να τις κατέβετε για να φτάσετε στο νερό. Τα νερά είναι κρυστάλλινα και ο βυθός βαθαίνει πολύ ομαλά. Ένα μικρό μυστικό για το Φραγκοκάστελλο , είναι ότι για να το απολαύσετε, πρέπει να το επισκεφτείτε όταν στην Κρήτη δεν φυσά δυνατός βόρειος άνεμος. Τότε η θάλασσα θα είναι γαλήνια και δεν θα σας μαστιγώνει η άμμος αλύπητα. Δυστυχώς τα ψηλά βουνά της περιοχής και η πεδιάδα με τα ελάχιστα δέντρα, ενισχύουν τους βόρειους ανέμους, όπως εξάλλου συμβαίνει στις περισσότερες περιοχές της νότιας Κρήτης.

Πώς να φτάσετε στο Φραγκοκάστελλο

  • Aπό τα δυτικά

Φεύγοντας από τα Χανιά για να φτάσετε μέχρι το Φραγκοκάστελλο, θα ανηφορίσετε στο οροπέδιο του Ασκύφου και μετά θα κατηφορίσετε προς τη Χώρα Σφακίων, οδηγώντας δίπλα στον επιβλητικό γκρεμό του φαραγγιού της Ιμπρου. Λίγο παρακάτω θα αντικρύσετε για πρώτη φορά το απέραντο γαλάζιο του Λιβυκού Πελάγους. Οδηγείστε σιγά και με προσοχή στις κλειστές στροφές και να θυμάστε ότι την ώρα που εσείς κατεβαίνετε, μπορεί να ανεβαίνει κάποιο τουριστικό λεωφορείο που θα χρειαστεί όλο το πλάτος του δρόμου, για να στρίψει. Λίγο πριν τη Χώρα Σφακίων θα στρίψετε αριστερά (ανατολικά) και θα ακολουθήσετε τις πινακίδες προς Φραγκοκάστελλο. Συνολικά η διαδρομή από τα Χανιά, διαρκεί 1,5 ώρα περίπου.

  • Από τα ανατολικά

Αν έρθετε από τα ανατολικά θα αφήσετε το Ρέθυμνο και θα οδηγήσετε με κατεύθυνση προς Πλακιά. Πριν τον Πλακιά θα ακολουθήσετε τις πινακίδες για Ροδάκινο, Φραγκοκάστελλο και Χώρα Σφακίων. Η διαδρομή είναι ευκολότερη και συντομότερη σε σχέση με την προηγούμενη και διαρκεί 1 ώρα περίπου από το Ρέθυμνο.

Μοναστήρι Αγίου Χαράλαμπου

Κοντά στο Κάστρο Φραγκοκάστελλο και νότια από την παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγίου Νικήτα, είναι χτισμένη η μικρή μονή του Αγίου Χαράλαμπου. Στο σημείο αυτό βρίσκονταν ο μικρός ναός του Αγίου Χαράλαμπου, όπου λίγο πριν το 1821, εγκαταστάθηκαν εδώ ο μοναχός Γρηγόριος και η μοναχή Μαγδαληνή. Χάρη στις προσπάθειες τους, ο μικρός αυτός ναός σύντομα επεκτάθηκε και ιδρύθηκε το Μοναστήρι του Αγίου Χαράλαμπου. Για την κατασκευή της πρόσοψης του ναού, χρησιμοποιήθηκαν μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη από την ερειπωμένη βασιλική του Αστράτηγου. Το Καθολικό περιβάλλεται από τοίχο με πολεμίστρες. Δυτικά βρίσκεται το διώροφο συγκρότημα κατοικιών των μοναχών, χαρακτηριστικό δείγμα της τοπικής αρχιτεκτονικής. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν το ξυλόγλυπτο τέμπλο και οι εικόνες του Καθολικού. Ο ικανός αυτός τεχνίτης που εργάστηκε στον Άγιο Χαράλαμπο έχει συμβατικά ονομαστεί «Ζωγράφος του Φραγκοκάστελλου». Έργα του βρίσκουμε και στη Μονή Πρέβελη. Δυστυχώς κάποιες από τις εικόνες της Μονής του Αγίου Χαράλαμπου, έχουν κλαπεί.

Άγιος Αστράτηγος και Άγιος Νικήτας

Στο Φραγκοκάστελλο υπάρχουν επίσης τα ερείπια από τις παλαιο-χριστιανικές βασιλικές Άγιος Αστράτηγος και Άγιος Νικήτας.

Γεωγραφία

Γεωγραφία

Αξιοθέατα

Αξιοθέατα

Σφακιά, θα πει χώρα των φαραγγιών… Ωστόσο, κάποιοι υποστηρίζουν ότι το όνομα βγήκε απ’ τις πικροδάφνες, που τοπικά ονομάζονται σφάκες, ενώ υπάρχει και η εκδοχή ότι αρχικά τ’ όνομα ήταν Σφηκιά έως ότου γίνει Σφακιά. Σε κάθε περίπτωση, τα Σφακιά είναι η πατρίδα των Σφακιανών, που δεν επέτρεψαν σε κανένα Τούρκο ή Γερμανό κατακτητή να εισβάλει σ’ αυτό τον βραχώδη και επιβλητικό τόπο. Τα νησιά που ξεχωρίζουν στο βάθος όταν η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, είναι η Γαύδος και η Γαυδοπούλα, τα νοτιότερα νησιά της Ευρώπης. Ο ομορφότερος τρόπος προσέγγισης των Σφακίων, είναι η διάβαση του ξακουστού φαραγγιού της Σαμαριάς. Σε απόσταση 42 χλμ. απ’ τα Χανιά και 3 χλμ. από τον Ομαλό, στο Ξυλόσκαλο, αρχίζει η κατάβαση στο φαράγγι. Μετά από πεζοπορία 5 ή 6 ωρών, καθώς αφήνουμε πίσω μας το φαράγγι, συναντάμε το χωριό Αγία Ρούμελη που βρέχεται από το Λιβυκό Πέλαγος. Από εκεί μικρά πλοιάρια μεταφέρουν τους οδοιπόρους στη Χώρα των Σφακίων, έπειτα από μια σύντομη στάση στο γραφικό χωριό Λουτρό.Άλλος τρόπος προσέγγισης των Σφακίων είναι μέσω των Βρυσών που απέχουν 33 χλμ. από τα Χανιά. Κατευθυνόμενοι νότια και ακολουθώντας την ανηφορική διαδρομή που μας οδηγεί στην κοιλάδα της Κράπης και στη συνέχεια στο οροπέδιο του Ασκύφου, συναντάμε το χωριό Καλλικράτης που βρίσκεται σε υψόμετρο 750 μέτρων από τη θάλασσα. Επιστρέφουμε στον κεντρικό δρόμο για τη Χώρα Σφακίων και μετά από 3 χλμ. μπαίνουμε στο φαράγγι της Ίμβρου. Λίγο πριν φτάσουμε στη Χώρα μπορούμε να παρακάμψουμε αριστερά για Κομητάδες, Βουβά, Νομικιανά, Πατσιανό, Καψοδάσος και Σκαλωτή, καθώς η περιοχή είναι πλούσια σε φαράγγια. Ειδικότερα εκτός του Ιμβριώτικου φαραγγιού, ενδιαφέρον παρουσιάζουν εκείνα του Αγίου Νεκταρίου και του Καλλικράτη, που βρίσκονται κοντά στα ομώνυμα χωριά. Επιπλέον, σε πολύ μικρή απόσταση από τον Πατσιανό βρίσκεται το φημισμένο Φραγκοκάστελο, που κτίστηκε το 1371 από τους Ενετούς και αποτελεί ένα από τα μυθικότερα μέρη της Κρήτης. Όποιος το επισκεφθεί ξημερώματα στις 17 με 18 Μαΐου μπορεί να δει στα τείχη του κάστρου τους περίφημους «Δροσουλίτες», κατά τη λαϊκή παράδοση, αλλά και να απολαύσει τις υπέροχες παραλίες του Φραγκοκάστελου και της Ορθής Άμμου. Τέλος, φτάνοντας στη Χώρα των Σφακίων, αξίζει να επισκεφθεί κανείς τα παράλια σπήλαια, δίνοντας έμφαση σε αυτό του Δασκαλογιάννη που χρησιμοποιήθηκε στην Επανάσταση του 1770 ως νομισματοκοπείο αλλά και να ανηφορίσει προς την Ανώπολη με την υπέροχη θέα, να κατευθυνθεί προς την Αράδαινα με το όμορφο ομώνυμο φαράγγι ή να μεταβεί στον Άγιο Ιωάννη στους πρόποδες των Λευκών Ορέων. Χώρα Σφακίων Ιστορικό χωριό, 74 χλμ ΝΑ από τα Χανιά, με 351 κατοίκους, είναι χτισμένο σε βραχώδη, άγονη περιοχή, δυσπρόσιτη από στεριά και θάλασσα. Μοναδικά δέντρα λίγα πεύκα στην είσοδο του χωριού και αλμυρίκια. Εκτός από το μικρό λιμάνι μπροστά στον οικισμό και δυο παραλίες δυτικά, όλες οι ακτές είναι βραχώδεις και απότομες. Το χωριό έχει μερικά μαγαζιά, ενώ ανεφοδιασμός καυσίμων μπορεί να γίνει στην πόλη. Υπάρχουν ATM, βενζινάδικο, ταχυδρομείο και γραφείο του Ο.Τ.Ε., απ’ όπου μπορούν να πραγματοποιηθούν διεθνείς συνδιαλέξεις. Το χωριό διαθέτει φαρμακείο, δεν έχει όμως γιατρό ούτε οδοντίατρο. Δεν υπάρχουν λιμενικές αρχές στο λιμάνι, αλλά υπάρχει σταθμός της αστυνομίας. Αρκετά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια και ταβέρνες βρίσκονται στο χωριό, ενώ από πλευράς μετακίνησης, υπάρχουν διαθέσιμα ταξί και ένα καθημερινό λεωφορείο για τα Χανιά. Ένα αγκυροβόλιο για μικρά σκάφη βρίσκεται δίπλα στην προβλήτα στο νέο λιμάνι. Το παλιό λιμάνι είναι κατάλληλο μόνο για μικρά σκάφη και είναι συνήθως γεμάτο. Επιπλέον καραβάκια φεύγουν από τη Χώρα Σφακίων για Λουτρό, Παλιόχωρα και Γαύδο. Το καλοκαίρι υπάρχουν πολλά δρομολόγια καθημερινά, αλλά το χειμώνα είναι πολύ πιο σπάνια. Μέσα στο μικρό λιμάνι υπάρχει παραλία, αλλά καλύτερα να προτιμήσετε την δυτική παραλία στην έξοδο της Χώρας Σφακίων. Άλλη επιλογή είναι η παραλία του Ιλιγγα, περίπου 1 χιλιόμετρο δυτικά από τα Σφακιά. Εδώ υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια και ταβέρνα, ενώ στην ακτή θα ανακαλύψετε πολλές θαλασσινές σπηλιές. Στο χωριό διατηρούνται πολλά στοιχεία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, μονώροφα ή διώροφα σπίτια με μικρές πόρτες και παράθυρα, κλειστές αυλές με πηγάδια και φούρνους, στενά καλντερίμια. Τους καλοκαιρινούς μήνες επικρατεί πάντα συνωστισμός, γιατί από εδώ περνούν οι περισσότεροι εκδρομείς επιστρέφοντας από το Φαράγγι της Σαμαριάς. Περίπου 14 χλμ Α από τη Χώρα απέχει το Φραγκοκάστελλο, σε επίπεδη, ξερή περιοχή. Το κάστρο του είναι εντυπωσιακό και οι παραλίες του από τις καλύτερες στην Κρήτη. Δυτικά από τη Χώρα, ένας άλλος τουριστικός οικισμός, το Λουτρό (πρόσβαση μόνο από τη θάλασσα 20′ με το πλοιάριο).

Αγία Ρουμέλη

Η Αγία Ρουμέλη βρίσκεται στην περιοχή Σφακιά στη νότια ακτή του Νομού Χανίων, ανάμεσα στη Χώρα Σφακίων και την Παλιόχωρα. Η Αγία Ρουμέλη έγινε γνωστή, γιατί εδώ καταλήγει το μονοπάτι από το φαράγγι της Σαμαριάς. Οι χιλιάδες επισκέπτες που περνούν τη Σαμαριά κάθε καλοκαίρι, καταλήγουν εδώ για να πάρουν το φέρρυ που θα τους μεταφέρει προς το Λουτρό και τη Χώρα Σφακίων (ανατολικά) ή προς την Σούγια και Παλιόχωρα (δυτικά). Τα Λευκά Ορη με τις ψηλές κορφές τους και τα βαθιά φαράγγια τους κρατούν την Αγία Ρουμέλη απομονωμένη στην αγκαλιά τους. Το χωριό είναι μικρό, κανένας δρόμος δεν φτάνει εδώ και όλη η συγκοινωνία διεξάγεται με καραβάκια. Αξίζει να αναφερθεί ότι ο πρώτος φωτοβολταϊκός σταθμός που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, λειτούργησε από το 1982 μέχρι το 1989, στην Αγία Ρουμέλη. Πώς να πάτε στην Αγία Ρουμέλη 1. Με τα πόδια μέσα από το φαράγγι της Σαμαριάς. Αν έχετε το περιθώριο να μείνετε στην Αγία Ρουμέλη, τότε μπείτε στο φαράγγι το μεσημέρι και θα έχετε την ευκαιρία να το περπατήσετε σχεδόν μόνοι, αφού όλα τα γκρουπ μπαίνουν νωρίς το πρωί. Στην Αγία Ρουμέλη θα φτάσετε μετά από 6 ώρες περίπου, την ώρα δηλαδή που θα φεύγουν οι τελευταίοι πεζοπόροι. 2. Με το καραβάκι από τη Χώρα Σφακίων, που κάνει αρκετά δρομολόγια καθημερινά το καλοκαίρι. 3. Με το καραβάκι από Παλιόχωρα και Σούγια, που φτάνει το πρωί και επιστρέφει το απόγευμα, δίνοντας σας την ευκαιρία για μια όμορφη ημερήσια εκδρομή στην Αγία Ρουμέλη και το κάτω τμήμα του φαραγγιού της Σαμαριάς. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι στην Αγία Ρουμέλη δεν υπάρχει ασφαλές λιμάνι, αλλά μόνο μία μικρή προβλήτα, που κάνει δύσκολη την πρόσδεση των πλοίων της γραμμής. Το αποτέλεσμα είναι να διακόπτονται τα δρομολόγια όταν ο καιρός είναι κακός στην περιοχή, οπότε υπάρχει περίπτωση να αποκλειστείτε στην Αγία Ρουμέλη για 1-2 μέρες.

Η Αγία Ρουμέλη σήμερα

Το όνομα Αγία Ρουμέλη – Η Αγία Ρουμέλη στην ιστορία Η Αγία Ρουμέλη σήμερα ζει από τον τουρισμό, και συγκεκριμένα από τους 350.000 επισκέπτες που περνούν το φαράγγι της Σαμαριάς. Είναι μεγάλη η ανακούφιση για αυτόν που έχει περπατήσει μερικές ώρες στο φαράγγι της Σαμαριάς, να διασχίσει τα τελευταία 2 χιλιόμετρα μετά την έξοδο από τον εθνικό δρυμό και να αντικρύσει τα πρώτα σπίτια της Αγίας Ρουμέλης. Λίγα μέτρα παρακάτω θα συναντήσει αρκετές ταβέρνες που διαλαλούν τα νόστιμα φαγητά τους, τη greek salad και τον παγωμένο χυμό πορτοκάλι. Ελάχιστη γοητεία έχει για τον επισκέπτη η Αγία Ρουμέλη τις στιγμές αυτές. Όλοι βιάζονται να πάρουν το καραβάκι και να επιστρέψουν στο σπίτι ή το ξενοδοχείο τους. Πρώτη στάση λοιπόν η αγορά εισιτηρίου για το Λουτρό και τη Χώρα Σφακίων προς τα ανατολικά, ή τη Σούγια και την Παλιόχωρα προς τα δυτικά. Να επαναλάβουμε στο σημείο αυτό, ότι η πιο βολική επιλογή για να διασχίσετε τη Σαμαριά είναι να μείνετε στη Σούγια, να πάρετε το πρωινό λεωφορείο που θα σας ανεβάσει στον Ομαλό, να περπατήσετε τη Σαμαριά και να πάρετε το απογευματινό καραβάκι για Σούγια. Με τον τρόπο αυτό, η ταλαιπωρία σας θα είναι ελάχιστη. Αφού εξασφαλίσετε το εισιτήριο της επιστροφής, και έχετε αρκετή ώρα μέχρι να φτάσει το καραβάκι, τότε μπορείτε να απολαύσετε το φαγητό σε μια από τις πολλές ταβέρνες, να δροσιστείτε με ένα χυμό, καφέ, αναψυκτικό ή μια παγωμένη μπύρα, ή να βουτήξετε στα πεντακάθαρα νερά στην παραλία της Αγίας Ρουμέλης.

Διαμονή στην Αγία Ρουμέλη

Αν όμως δεν βιάζεστε να επιστρέψετε στο σπίτι ή το ξενοδοχείο σας, μια καλή ιδέα είναι να μείνετε τουλάχιστον μια βραδιά στην Αγία Ρουμέλη και να απολαύσετε την ομορφιά του τόπου, όταν η βουή από τα πλήθη των τουριστών θα έχει φύγει μαζί με το τελευταίο φέρυ. Θα είναι πια αργά το απόγευμα, τα χρώματα του ηλιοβασιλέματος θα χρωματίσουν τον ουρανό, και εσείς θα απολαύσετε την γαλήνη και την ομορφιά της μεγάλης παραλίας με τα βότσαλα. Αργότερα, όταν νυχτώσει, θα απολαύσετε νόστιμες Σφακιανές συνταγές, καλό κρασί και αν είστε τυχεροί, την παρέα του Σφακιανού μαυροντυμένου εστιάτορα, που θα σας ταξιδέψει στα μυστικά του τόπου του μέσα από τις ιστορίες του. Είναι περήφανοι και λιγομίλητοι οι άνθρωποι της Αγίας Ρουμέλης, αλλά η αγάπη για τον τόπο τους, τα φαράγγια και τα βουνά του, τις Μαδάρες όπως αποκαλούν τα Λευκά Ορη, κάνει τα μάτια τους να λάμπουν όταν μιλούν γι αυτόν. Αν μετά το φαγητό δεν σας έχει καταβάλλει η κούραση της μέρας, πηγαίνετε μια μικρή βόλτα στο μόλο ή στην παραλία, καθίστε και στρέψτε τα μάτια σας στον ουρανό. Αν είναι νύχτα χωρίς φεγγάρι, χιλιάδες αστέρια θα λάμπουν στο στερέωμα και ο γαλαξίας θα φαίνεται σαν ένα φωτεινό σύννεφο, μια φωτεινή λεωφόρο που διασχίζει το μαύρο κενό. Η μαγεία του νυχτερινού ουρανού στη νότια ακτή της Κρήτης, είναι κάτι που πρέπει να το ζήσετε για το νιώσετε.

Τι να κάνετε στην Αγία Ρουμέλη

Το επόμενο πρωινό, η Αγία Ρουμέλη ξετυλίγει ακόμα περισσότερες επιλογές μπροστά σας, σαν μια άλλη Κίρκη που προσπαθεί να σας μαγέψει με την ομορφιά της και να σας κρατήσει κοντά της.
* Απολαύστε ένα πλούσιο πρωινό με Σφακιανό τυρί και θυμαρίσιο μέλι, από τα Λευκά Όρη.
* Χαρείτε τα γαλάζια νερά στην παραλία. Η παραλία θα είναι σχεδόν άδεια μέχρι το μεσημέρι που θα αρχίσουν να καταφτάνουν οι πρώτοι πεζοπόροι από το φαράγγι της Σαμαριάς
* Ανηφορήστε το λόφο πάνω από την Αγία Ρουμέλη για να φτάσετε στο ερειπωμένο τούρκικο κάστρο και να δείτε από ψηλά την έξοδο του φαραγγιού, τα σπίτια της Αγίας Ρουμέλης, τις παραλίες ανατολικά και δυτικά, και βέβαια το απέραντο γαλάζιο του Λιβυκού Πελάγους που διακόπτεται μόνο από τα νησιά Γαύδος και Γαυδοπούλα, τα νοτιότερα σύνορα της Ευρώπης. Η πορεία θα πάρει μισή με μια ώρα, και το μονοπάτι δεν παρουσιάζει κάποια ιδιαίτερη δυσκολία.
* Μιάμιση ώρα μετά το τούρκικο κάστρο, υπάρχουν τα ερείπια ενός δεύτερου κάστρου. Το μονοπάτι είναι διαρκώς ανηφορικό και το κάστρο δεν σώζεται σε καλή κατάσταση.
* Περπατήστε προς τα ανατολικά μέχρι την παραλία με τα πεύκα και το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Παύλου. Ονομάστηκε έτσι σε ανάμνηση της επίσκεψης του Απόστολου Παύλου. Η διαδρομή είναι 3,5 χιλιόμετρα. Στη διαδρομή δεν υπάρχει νερό, γι αυτό πάρτε όσο χρειάζεστε μαζί σας. Η παραλία θα είναι πιθανότατα άδεια και νωρίς το πρωί το άρωμα των πεύκων, γεμίζει την ατμόσφαιρα.
* Αν συνεχίσετε στο παραλιακό μονοπάτι, 3 χιλιόμετρα παρακάτω βρίσκεται η παραλία Μάρμαρα, όπου υπάρχει ταβέρνα. Άλλα τρία χιλιόμετρα παρακάτω βρίσκεται το μοναδικό και πανέμορφο Λουτρό. Το μονοπάτι συνεχίζει για άλλα 6 χιλιόμετρα, μέχρι την παραλία Γλυκά Νερά και τη Χώρα Σφακίων. Όσοι θέλουν να έχουν μια ιδέα για το χρόνο που θα χρειαστούν, ας υπολογίσουν 4 ώρες μέχρι τα Μάρμαρα, 5 ώρες μέχρι το Λουτρό και 7 ώρες μέχρι τη Χώρα Σφακίων, ξεκινώντας πάντα από την Αγία Ρουμέλη.
* Για τους καλούς πεζοπόρους που δεν φοβούνται τα ύψη και έχουν δοκιμάσει τις δυνάμεις τους σε μεγάλες πορείες, υπάρχει το παραλιακό μονοπάτι από Αγία Ρουμέλη προς τη Σούγια. Η διαδρομή διαρκεί 10 ώρες, ίσως και περισσότερο, και είναι συχνό φαινόμενο οι ζημιές στο μονοπάτι από τις βροχές του χειμώνα, πράγμα που το κάνουν δύσκολο για τους περισσότερους. Αν ρωτήσετε τους ντόπιους, θα σας δώσουν πληροφορίες και για άλλες διαδρομές στην περιοχή.

Παραλίες στην Αγία Ρουμέλη

* Η παραλία με τα βότσαλα δυτικά από την Αγία Ρουμέλη
* Η παραλία του Αγίου Παύλου ανατολικά την Αγία Ρουμέλη
* Για όσους έχουν βάρκα, οι επιλογές είναι πολύ περισσότερες και μπορούν να απολαύσουν παραλίες, τόσο ανατολικά της Αγίας Ρουμέλης (Μάρμαρα, Λουτρό, Γλυκά Νερά), αλλά και δυτικά από αυτήν (Τρυπητή, Δώματα και άλλες μικρότερες).

Αξιοθέατα στην Αγία Ρουμέλη

* Στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς, μπορείτε να δείτε τα ερείπια του ναού του Ταραίου Απόλλωνα.
* Η εκκλησία της Παναγίας, με ωραία ψηφιδωτά του 1.500 βρίσκεται στην ανατολική άκρη του οικισμού της Αγίας Ρουμέλης και είναι χτισμένη πάνω στα ερείπια του ναού του Απόλλωνα και της Άρτεμης.
* Η βυζαντινή εκκλησία στην παραλία του Αγίου Παύλου, όπου σύμφωνα με την παράδοση ο Απόστολος Παύλος βάφτιζε τους χριστιανούς.
* Τα δύο τούρκικα κάστρα πάνω από την Αγία Ρουμέλη. Ειδικά το πρώτο δεν θα έχουν ιδιαίτερη δυσκολία να το επισκεφτούν οι περισσότεροι για να θαυμάσουν την Αγία Ρουμέλη από ψηλά.

Ασκύφου, οροπέδιο Ασκύφου

Στο οροπέδιο Ασκύφου θα βρεθείτε αν πάτε στη Χώρα Σφακίων, το Λουτρό ή το Φραγκοκάστελλο, από το δρόμο που ξεκινά από το χωριό Βρύσες. Οι Βρύσες βρίσκονται πάνω στο βόρειο οδικό άξονα και από εδώ ο δρόμος μέχρι τα Ασκύφου είναι ανηφορικός, στενός σχετικά και με πολλές στροφές. Ασκύφου = Σκύφος = Κύπελλο Τα Ασκύφου απέχουν από τα Χανιά 50 χιλιόμετρα περίπου, βρίσκονται σε υψόμετρο 730 μέτρων και είναι τμήμα της περιοχής, που ονομάζουμε Σφακιά. Το οροπέδιο περιβάλλεται από τα Λευκά Όρη και μοιάζει σαν ένα γιγάντιο κύπελλο, που στα αρχαία Ελληνικά λέγεται σκύφος (σκύφος –> Ασκύφου). Είναι πιθανό ότι πολλές χιλιάδες χρόνια πριν, το οροπέδιο Ασκύφου, ήταν μια μεγάλη λίμνη. Εδώ, το 1821 εκτυλίχθηκε μεγάλη μάχη ανάμεσα στους Τούρκους και τους Σφακιανούς, που κατέληξε σε νίκη των ντόπιων. Δυστυχώς 2 χρόνια μετά, το 1823, τα Ασκύφου κάηκε, από τον Χουσεΐν Μπέη. Απομεινάρι της εποχής εκείνης, είναι το μικρό φρούριο που σώζεται στην κορυφή του λόφου στα βόρειο-ανατολικά του οροπεδίου. Διαδρομές από τα Ασκύφου Οι κορυφές των Λευκών Ορέων που αντικρίζετε φτάνοντας στα Ασκύφου από τα βόρεια είναι το Κάστρο, στα δυτικά (2.218 μ.), το Τρυπάλι στα ανατολικά (1.493 μ.) και οι Αγάθες (1.511 μ.) στα νότια.
* Από το άνοιγμα στη νότια πλευρά του οροπεδίου συνεχίζει ο δρόμος προς τη Χώρα Σφακίων και το Φραγκοκάστελλο. Εδώ βρίσκεται επίσης η αρχή του φαραγγιού της Ίμβρου. Είναι ένα όμορφο φαράγγι, εύκολο να περπατηθεί σε 2 ώρες μέχρι το χωριό Κομητάδες.
* Στα ανατολικά του οροπεδίου υπάρχει δρόμος που ανεβαίνει στο εγκαταλειμμένο χωριό Ασφένδου και στο οροπέδιο του Καλλικράτη. Συνεχίζοντας από τον Καλλικράτη μπορείτε να πάτε είτε στο Φραγκοκάστελλο, είτε στην Ασή Γωνιά και από εκεί στις καταπράσινες Πηγές της Αργυρούπολης και στο Ρέθυμνο.
* Στα δυτικά του οροπεδίου ξεκινά δρόμος, αλλά και μονοπάτι, που ανεβαίνουν στο οροπέδιο του Νιάτου και το ορειβατικό καταφύγιο της Ταύρης. Από εδώ ξεκινά μια από τις ορειβατικές διαδρομές στα Λευκά Όρη, η ανάβαση στην κορυφή Κάστρο (2218 μέτρα). Τι να κάνετε στα Ασκύφου
* Στα Ασκύφου στον οικισμό Καρέ, μπορείτε να επισκεφτείτε το Πολεμικό Μουσείο του Γεώργιου Χατζηδάκη, που γεννήθηκε το 1931 και από τα 14 του χρόνια συλλέγει ότι πολεμικό υλικό βρέθηκε στην περιοχή του από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και από παλιότερες εποχές. Κάθε χώρος μέσα στο μουσείο και έξω στην αυλή είναι ασφυκτικά γεμάτος με ντουφέκια, περίστροφα, πιστόλια, σπαθιά, όλμους, βλήματα, κιάλια, στρατιωτικές στολές, ακόμα και ο έλικας ενός αεροπλάνου που καταρρίφθηκε στη μάχη της Κρήτης. Το πιο παλιό έκθεμα του πολεμικού μουσείου είναι ένα μικρό κανόνι από τον οπλισμό των πλοίων της εποχής του Δασκαλογιάννη (1770), ενώ το μεγαλύτερο σε μέγεθος έκθεμα, είναι μια γερμανική βόμβα.
* Επίσης στα Ασκύφου, θα βρείτε δωμάτια για να μείνετε και ταβέρνες για να απολαύσετε την παραδοσιακή κουζίνα της περιοχής αυτής, και κυρίως τις Σφακιανές πίτες (λεπτές πίτες με τυρί), που συνοδεύονται από μέλι.
* Τέλος, όσοι έχουν σαν χόμπι το κυνήγι, στα Ασκύφου θα βρουν τον παράδεισο του κυνηγού, σε οργανωμένο χώρο. Εδώ μπορείτε να μείνετε σε παραδοσιακά διαμερίσματα και να απολαύσετε διάφορες δραστηριότητες, όπως ιππασία, ποδηλασία βουνού, πεζοπορία, εκδρομές στην περιοχή και καταδύσεις στη νότια ακτή. Επίσης υπάρχει σκοπευτήριο για όσους θέλουν να εξασκηθούν στην σκοποβολή, ενώ οι κυνηγοί μπορούν να κυνηγήσουν σε ιδιωτική ελεγχόμενη έκταση διάφορα θηράματα. Αν δεν έχουν τον απαραίτητο εξοπλισμό, μπορούν να νοικιάσουν ότι χρειάζονται, ακόμα και κυνηγετικά σκυλιά.

Ο Άγιος Ιωάννης

Η κοινότητα Αγίου Ιωάννη, στα δυτικά της Χώρας Σφακίων, βρίσκεται σε μεγάλο υψόμετρο με θέα προς το Λιβυκό πέλαγος. Επίσημα έχει 53 κατοίκους, από τους οποίους μόνο δέκα περίπου μένουν στο χωριό. Η κοινότητα είναι γνωστή για τις εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη και της Παναγίας, στις οποίες υπάρχουν θαυμάσιες τοιχογραφίες. Προς την πλευρά της θάλασσας υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Παύλου όπου, σύμφωνα με την παράδοση, κατά το ταξίδι του στην Κρήτη ο Απόστολος Παύλος βάπτιζε τους ειδωλολάτρες στην κοντινή πηγή. Στην περιοχή υπάρχουν επίσης μεγάλα σπήλαια.

Η Ανώπολη

Η κοινότητα της Ανώπολης βρίσκεται 10χλμ. βορειοδυτικά της Χώρας Σφακίων σε υψόμετρο 650 μέτρων και σε εύφορο οροπέδιο στις νότιες υπώρειες της κορυφής Κάστρο. Είναι κτισμένη κοντά στην ομώνυμη αρχαία πόλη, καθώς και στην αρχαία Αράδαινα (Αραδήν ή Ηράδην), όπου υπάρχει βυζαντινός ναός του Ταξιάρχη Μιχαήλ. Σε αυτόν όρκιζαν παλιά τους ζωοκλέφτες. Από την πλατεία του χωριού ένα μονοπάτι οδηγεί στην εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στο συνοικισμό Ρίζα, όπου σώζονται πελασγικά κυκλώπεια τείχη. Η Ανώπολη ήταν ονομαστή στους ελληνιστικούς χρόνους και κυρίως κατά τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή περίοδο. Κατά τους πρώτους αιώνες της ενετικής κυριαρχίας, αναδείχθηκε σε κέντρο αντίστασης, αλλά μετά την καταστολή της επανάστασης των Καλλεργών το 1365, καταστράφηκε και ερημώθηκε. Επανακατοικήθηκε στις αρχές της Τουρκοκρατίας, για να καταστραφεί εκ νέου ολοσχερώς κατά την εξέγερση του 1770 υπό την ηγεσία του Ιωάννη Βλάχου, γνωστού ως Δασκαλογιάννη.

Η Ασφένδου

Στα ανατολικά των Ασκύφου σε απόσταση 8χλμ. σκαρφαλωμένο σε υψόμετρο 770μ., βρίσκεται το χωριό Ασφένδου της ομώνυμης κοινότητας. Στα ανατολικά του χωριού υπάρχουν ένα μικρό σπήλαιο με τοιχογραφίες και το σπήλαιο Φαλαγγάρι, με υπόγεια λίμνη σε μεγάλο βάθος.

Η Ίμπρος

Κτισμένο σε υψόμετρο 780μ. στο ομώνυμο οροπέδιο, το χωριό Ίμπρος (ή Νίμπρος) απέχει από τη Χώρα Σφακίων 16χλμ. και κατοικείται μόνο από τον Απρίλιο μέχρι το Νοέμβριο. Τους υπόλοιπους μήνες, οι κάτοικοι του ξεχειμωνιάζουν νοτιότερα, σε άλλα χωριά της επαρχίας. Γενέτειρα πολλών αγωνιστών, η Ίμπρος καταστράφηκε επανειλημμένα τα έτη 1770, 1821, 1824 και 1827. Κύριες παραγωγές του χωριού είναι τα κτηνοτροφικά προϊόντα, τα καρύδια, το μέλι, το κρασί και η τσικουδιά.

Λουτρό

Σε απόσταση 5χλμ. δυτικά της Χώρας Σφακίων βρίσκεται το ψαροχώρι Λουτρό, στο άκρο της χερσονήσου Μούρος. Η πρόσβαση είναι δυνατή με πεζοπορία μιας περίπου ώρας από την Ανώπολη και δύο ωρών από τη Χώρα Σφακίων, ή με μικρά καράβια που το συνδέουν με την Αγία Ρουμέλη, την Παλαιόχωρα, τη Σούγια και τη Χώρα Σφακίων. Φυσικό λιμάνι που προστατεύεται από τους ανέμους, πιστεύεται ότι το Λουτρό ήταν ο αρχαίος Φοίνικας που αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων. Η ονομασία του προέρχεται από τα λουτρά που βρέθηκαν στην περιοχή. Στη χερσόνησο Μούρος, υπάρχουν τα ερείπια τουρκικού κάστρου. ( Η εικόνα που έχουμε όλοι για τον παράδεισο δεν είναι η ίδια. Πολλοί τον φαντάζονται όπως το γαλήνιο και πανέμορφο Λουτρό, με το ένα και μοναδικό μπαράκι, όπου τα τραπέζια είναι δίπλα ακριβώς στη θάλασσα, η μουσική θαυμάσια και το βλέμμα χάνεται στην ακύμαντη επιφάνεια του νερού την ώρα που η πανσέληνος έχει βάψει ολόκληρο τον κόλπο, ασημένιο. Ωστόσο υπάρχουν κι αυτοί που το Λουτρό τους πνίγει με την ηρεμία και την απομόνωση του (όχι ότι δεν έχει κόσμο, απλά δεν υπάρχουν δρόμοι που να οδηγούν σ’ αυτό ή μακριά απ’ αυτό). Φανταστείτε εξάλλου, ότι το μοναδικό αυτοκίνητο που υπάρχει διανύει καθημερινά 20 μέτρα όλα κι όλα, ίσα ίσα για να κατεβάσει τα σκουπίδια από κάποιο ξενοδοχείο στην προβλήτα και να παραλάβει τις προμήθειες. Γι αυτό, στο Λουτρό να πάτε μόνο αν είστε πολύ ερωτευμένοι με την/ τον σύντροφο σας, ώστε να έχετε κάτι να κάνετε τις ώρες που νοιώθετε ότι χάνεστε στην ηρεμία του τοπίου. Απλά λάβετε υπόψη, ότι η επιστροφή στην καθημερινότητα, είναι ιδιαίτερα τραυματική εμπειρία).

Φραγκοκάστελλο, γενικά

Το Φραγκοκάστελλο βρίσκεται στην περιοχή Σφακιά, στη νότια ακτή της δυτικής Κρήτης 13 χιλιόμετρα ανατολικά από την Χώρα Σφακίων και δυτικά από τον Πλακιά. Το Φραγκοκάστελλο είναι ένας μικρός παραθαλάσσιος οικισμός με λίγα σπίτια και αρκετά δωμάτια και διαμερίσματα για τους τουρίστες. Είναι γνωστό για το ομώνυμο βενετσιάνικο κάστρο που σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση, τις όμορφες παραλίες του και τους Δροσουλίτες, τα φαντάσματα που εμφανίζονται στο Φραγκοκάστελλο το χάραμα κάθε Μάιο. Ωστόσο, στη διάρκεια των αιώνων η περιοχή ανέδειξε σπουδαία μνημεία, ελάχιστα από τα οποία σώζονται σήμερα. Πολλά καταστράφηκαν στους πολέμους και τις επαναστάσεις που έλαβαν χώρα στην περιοχή και οι πέτρες από τα ερείπια τους χρησιμοποιήθηκαν για το χτίσιμο του κάστρου. Το Φραγκοκάστελλο βρίσκεται σε μια αναπάντεχα επίπεδη μικρή πεδιάδα, που πίσω της ορθώνονται τα ανατολικά Λευκά Όρη με το φαράγγι και το οροπέδιο του Καλλικράτη. Είναι κι αυτή η περιοχή μια από τις πολλές εκπλήξεις που προσφέρει στον ταξιδιώτη η φύση της Κρήτης. Φραγκοκάστελλο, χρήσιμες πληροφορίες Στο Φραγκοκάστελλο θα βρείτε αρκετά δωμάτια και διαμερίσματα για τις διακοπές σας. Επίσης θα βρείτε αρκετές ταβέρνες με νόστιμο φαγητό και φρέσκο ψάρι. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τις παραδοσιακές συνταγές της περιοχής, όπως το τσιγαριαστό, το μπουρέκι και τις Σφακιανές πίτες. Στο Φραγκοκάστελλο θα βρείτε επίσης μινι-μάρκετ, αλλά αν χρειαστείτε χρήματα θα πρέπει να πάτε στη Χώρα Σφακίων, όπου υπάρχει ΑΤΜ. Εκεί βρίσκεται και το αγροτικό ιατρείο της περιοχής. Για τη νυχτερινή σας διασκέδαση, υπάρχει ένα συμπαθητικό μπαράκι στο Φραγκοκάστελλο.

Το κάστρο Φραγκοκάστελλο Αυτό που σώζεται σήμερα από το κάστρο Φραγκοκάστελλο δεν απέχει από την αρχική του μορφή του 1371 μ.Χ., αλλά στην ουσία το μεγαλύτερο μέρος ανακατασκευάστηκε τον 19ο μ.Χ. αιώνα από τον Μουσταφά Ναϊλή Πασά, τον ίδιο που το είχε καταστρέψει νωρίτερα όταν νίκησε τους αγωνιστές του Χατζή Μιχάλη Νταλιάνη. Το Φραγκοκάστελλο έχει χτιστεί σύμφωνα με τις αρχές της οχυρωματικής αρχιτεκτονικής πριν την εμφάνιση της πυρίτιδας και την μετέπειτα επικράτηση του «προμαχωνικού συστήματος». Δεν εκσυγχρονίστηκε ποτέ, γιατί η περιοχή είχε δευτερεύουσα σημασία για τους Ενετούς. Αποτελείται από τέσσερις τετράγωνους πύργους οι οποίοι ενώνονται μεταξύ τους με ευθύγραμμα κατακόρυφα τείχη σχηματίζοντας ένα ορθογώνιο κτίσμα, που καταλήγει σε οδοντωτές πολεμίστρες. Μία είσοδος του φρουρίου μικρή τοξωτή, βρίσκεται ανατολικά, ενώ η κύρια είσοδος βρίσκεται στα νότια και κοσμείται από εντοιχισμένα γλυπτά οικόσημα επιφανών οικογενειών. Ακριβώς από πάνω δεσπόζει ανάγλυφο με τον φτερωτό λέοντα του Αγίου Μάρκου, σύμβολο της Δημοκρατίας της Βενετίας. Ο Νοτιοδυτικός πύργος είναι μεγαλύτερος σε μέγεθος από τους υπόλοιπους τρεις, συνεπώς και μεγαλύτερης σημασίας γιατί α) έχει μεγαλύτερη χωρητικότητα β) μεγαλύτερο οπτικό πεδίο γ) αποτελούσε το τελευταίο χώρο άμυνας σε περίπτωση κατάληψης και δ) προστάτευε τη νότια κύρια πύλη. Εσωτερικά παράλληλα στα τείχη υπήρχαν ορθογώνιοι χώροι, οι οποίοι δεν σώζονται σε άριστη κατάσταση, για στρατωνισμό, στάβλοι, αποθήκες, μαγειρεία, φούρνοι κ.α.

Οι παραλίες στο Φραγκοκάστελλο

Ακριβώς μπροστά από το κάστρο βρίσκεται μια όμορφη αμμουδιά με πολύ ρηχά νερά, κατάλληλη για μικρά παιδιά. Δυτικά από το κάστρο αρχίζει μια άλλη παραλία με βότσαλα και βραχώδη βυθό, κατάλληλη για εξερεύνηση με τη μάσκα. Στην πλευρά αυτή του οικισμού υπάρχουν τα περισσότερα διαμερίσματα και δωμάτια. Ανατολικά από το κάστρο, περίπου 300 μέτρα, αρχίζει μια από τις ομορφότερες παραλίες στην Κρήτη, η παραλία «Ορθή Άμμος». Λέγεται έτσι από τις αμμοθίνες που σχηματίζονται και που θα πρέπει να τις κατέβετε για να φτάσετε στο νερό. Τα νερά είναι κρυστάλλινα και ο βυθός βαθαίνει πολύ ομαλά. Ένα μικρό μυστικό για το Φραγκοκάστελλο , είναι ότι για να το απολαύσετε, πρέπει να το επισκεφτείτε όταν στην Κρήτη δεν φυσά δυνατός βόρειος άνεμος. Τότε η θάλασσα θα είναι γαλήνια και δεν θα σας μαστιγώνει η άμμος αλύπητα. Δυστυχώς τα ψηλά βουνά της περιοχής και η πεδιάδα με τα ελάχιστα δέντρα, ενισχύουν τους βόρειους ανέμους, όπως εξάλλου συμβαίνει στις περισσότερες περιοχές της νότιας Κρήτης.

Πώς να φτάσετε στο Φραγκοκάστελλο

  • Aπό τα δυτικά

Φεύγοντας από τα Χανιά για να φτάσετε μέχρι το Φραγκοκάστελλο, θα ανηφορίσετε στο οροπέδιο του Ασκύφου και μετά θα κατηφορίσετε προς τη Χώρα Σφακίων, οδηγώντας δίπλα στον επιβλητικό γκρεμό του φαραγγιού της Ιμπρου. Λίγο παρακάτω θα αντικρύσετε για πρώτη φορά το απέραντο γαλάζιο του Λιβυκού Πελάγους. Οδηγείστε σιγά και με προσοχή στις κλειστές στροφές και να θυμάστε ότι την ώρα που εσείς κατεβαίνετε, μπορεί να ανεβαίνει κάποιο τουριστικό λεωφορείο που θα χρειαστεί όλο το πλάτος του δρόμου, για να στρίψει. Λίγο πριν τη Χώρα Σφακίων θα στρίψετε αριστερά (ανατολικά) και θα ακολουθήσετε τις πινακίδες προς Φραγκοκάστελλο. Συνολικά η διαδρομή από τα Χανιά, διαρκεί 1,5 ώρα περίπου.

  • Από τα ανατολικά

Αν έρθετε από τα ανατολικά θα αφήσετε το Ρέθυμνο και θα οδηγήσετε με κατεύθυνση προς Πλακιά. Πριν τον Πλακιά θα ακολουθήσετε τις πινακίδες για Ροδάκινο, Φραγκοκάστελλο και Χώρα Σφακίων. Η διαδρομή είναι ευκολότερη και συντομότερη σε σχέση με την προηγούμενη και διαρκεί 1 ώρα περίπου από το Ρέθυμνο.

Μοναστήρι Αγίου Χαράλαμπου

Κοντά στο Κάστρο Φραγκοκάστελλο και νότια από την παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγίου Νικήτα, είναι χτισμένη η μικρή μονή του Αγίου Χαράλαμπου. Στο σημείο αυτό βρίσκονταν ο μικρός ναός του Αγίου Χαράλαμπου, όπου λίγο πριν το 1821, εγκαταστάθηκαν εδώ ο μοναχός Γρηγόριος και η μοναχή Μαγδαληνή. Χάρη στις προσπάθειες τους, ο μικρός αυτός ναός σύντομα επεκτάθηκε και ιδρύθηκε το Μοναστήρι του Αγίου Χαράλαμπου. Για την κατασκευή της πρόσοψης του ναού, χρησιμοποιήθηκαν μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη από την ερειπωμένη βασιλική του Αστράτηγου. Το Καθολικό περιβάλλεται από τοίχο με πολεμίστρες. Δυτικά βρίσκεται το διώροφο συγκρότημα κατοικιών των μοναχών, χαρακτηριστικό δείγμα της τοπικής αρχιτεκτονικής. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν το ξυλόγλυπτο τέμπλο και οι εικόνες του Καθολικού. Ο ικανός αυτός τεχνίτης που εργάστηκε στον Άγιο Χαράλαμπο έχει συμβατικά ονομαστεί «Ζωγράφος του Φραγκοκάστελλου». Έργα του βρίσκουμε και στη Μονή Πρέβελη. Δυστυχώς κάποιες από τις εικόνες της Μονής του Αγίου Χαράλαμπου, έχουν κλαπεί.

Άγιος Αστράτηγος και Άγιος Νικήτας

Στο Φραγκοκάστελλο υπάρχουν επίσης τα ερείπια από τις παλαιο-χριστιανικές βασιλικές Άγιος Αστράτηγος και Άγιος Νικήτας.